Gia phả, Di chúc và Những Lời Nói Dối

Trong sân nhà họ Trương, mùa hè oi ả, ve kêu râm ran. Nhưng không ai chú ý đến tiếng ve nữa, bởi cả gia tộc đang đứng trước một cơn địa chấn.

Ba tháng sau ngày di chúc được công bố, những mâu thuẫn trong gia đình đã leo thang đến cực điểm. Tranh chấp, kiện cáo, thậm chí đánh nhau ngay trong sân nhà thờ tổ. Người làng lắc đầu: “Nhà họ Trương giàu thật, nhưng giờ nát như tương rồi.”

Sự thật phơi bày

Không ai ngờ rằng, chính từ những cuộc tranh chấp ấy, bí mật năm xưa mới lộ ra. Ông Lý – luật sư già – mang đến một tập tài liệu. Ông nói:

“Đây là điều ông Trương đã dặn tôi, chỉ khi nào các người xâu xé đến mức không thể vãn hồi, tôi mới được công bố.”

Tập tài liệu ấy ghi chép chi tiết: trong những năm cuối đời, ông Trương bị bệnh nặng. Chỉ có Trương Kiến, đứa con út từng bị coi thường, ngày ngày chăm sóc. Còn các con khác, kẻ thì viện cớ bận, kẻ thì chỉ đến xin tiền, có người thậm chí còn gợi ý cha bán đất chia sớm.

Ông Trương đã lặng lẽ ghi lại hết, từng ngày, từng việc, như một cuốn nhật ký. Cuối cùng, ông viết: “Của cải không phải để chia đều, mà để lại cho người biết trân trọng.”

Những gương mặt bại hoại

Khi sự thật được đọc lên, sắc mặt của Trương Cường – người con cả – tái nhợt. Ông ta từng tự hào mình là “trụ cột”, nhưng trong nhật ký cha ghi rõ: “Cường chỉ biết đến tiền, chưa một lần ở bên ta những lúc khó khăn.”

Trương Bình thì quỳ rạp xuống, khóc lóc: “Con sai rồi cha ơi, con sai rồi…” Nhưng nước mắt này còn ai tin? Chính hắn từng giả mạo chữ ký của cha để vay nợ.

Hai người con gái – Trương Lệ và Trương Lan – ngồi chết lặng. Trong nhật ký cũng nhắc đến họ, toàn những dòng chua xót: “Lệ chỉ nghĩ đến chồng con, Lan thì chỉ trở về khi cần tiền.”

Tất cả bỗng chốc biến thành trò cười trước mặt họ hàng và dân làng.

Trả giá

Tin tức lan khắp thị trấn. Người ta bàn tán: “Hóa ra bao năm nay, ông Trương sáng suốt hơn ai hết.”
Những anh chị từng vênh váo giờ bị coi thường, đi đâu cũng bị người ta xì xầm: “Kìa, con cái bất hiếu nhà họ Trương đó.”

Trương Cường mất uy tín, công việc làm ăn sa sút.
Trương Bình thì bị chủ nợ đeo bám, không còn ai trong nhà giúp.
Hai chị gái thì bị chồng con trách móc, vì tham lam mà mang tiếng xấu cả họ.

Người giữ lửa

Chỉ còn lại Trương Kiến, lặng lẽ sửa sang lại căn nhà lớn, hương khói cho cha, thờ cúng tổ tiên. Người làng qua lại đều gật gù: “Đúng là của cải về tay đúng người.”

Có hôm, một bà cụ trong xóm nói:

“Con à, bây giờ người ta kính trọng con không phải vì mảnh đất hay căn nhà, mà vì tấm lòng. Giữ lấy điều đó, còn hơn ngàn vàng.”

Trương Kiến cúi đầu cảm ơn, mắt rớm lệ. Anh nhớ đến cha, đến những ngày một mình đút từng thìa cháo, nghe cha thở dài: “Kiến à, sau này người ta sẽ hiểu lòng con.”

Kết thúc

Nhà họ Trương, sau bao sóng gió, cuối cùng cũng lặng xuống. Nhưng không còn vẻ vang như xưa. Những kẻ tham lam giờ cúi mặt, sống trong sự khinh bỉ của dân làng. Người đáng thương nhất – Trương Kiến – lại là kẻ “chiến thắng” sau cùng, nhưng chiến thắng ấy chẳng có gì để vui. Anh chỉ thấy trống trải: gia đình giờ đây đã tan nát, tình thân chẳng thể hàn gắn.

Trên Zhihu, nếu có ai đó hỏi: “Tại sao trong gia đình, anh em ruột lại có thể tàn nhẫn với nhau như vậy?” – có lẽ câu chuyện họ Trương sẽ là minh chứng sống động nhất.

Bởi vì khi lòng tham nổi lên, ngay cả huyết thống cũng trở thành thứ có thể phản bội.