Trọng Sinh Về Năm 80, Huy Cu Thay Đổi Cuộc Đời 9 Đứa Em

1. Những ngày đầu tiên

Sau ngày bầu cử, cả thôn Cửu Long như khoác lên mình tấm áo mới. Người dân hồ hởi, bàn tán râm ran về kế hoạch đổi thay của thôn trưởng trẻ. Nhưng với Huy Cư, trách nhiệm đặt trên vai nặng hơn bất kỳ núi đồi nào.

Buổi sáng đầu tiên với cương vị mới, anh dậy từ khi gà còn chưa gáy. Không phải để ăn mừng, cũng chẳng phải để nghỉ ngơi, mà để đi thăm từng thửa ruộng, từng con đường đất lầy lội. Anh ghi chép cẩn thận những đoạn đường cần san lấp, những hộ gia đình thiếu sức lao động, những mái nhà dột nát cần sửa trước mùa mưa.

Đêm xuống, khi tám đứa em đã ngủ, Huy Cư ngồi một mình bên ngọn đèn dầu, tính toán chi li từng khoản chi, từng công việc. Anh hiểu: dân chỉ tin lãnh đạo khi họ thấy việc làm, không phải lời nói.

2. Cuộc họp dưới gốc đa

Một tuần sau, Huy Cư gọi cả làng tập trung dưới gốc đa cổ thụ giữa đình. Không còn cảnh trưởng thôn ngồi ghế cao, dân ngồi ghế thấp. Anh yêu cầu kê bàn ghế ngang hàng, để mọi người nhìn thẳng vào nhau.

– “Bà con ạ,” – anh bắt đầu – “chúng ta không giàu, nhưng có sức người, có đất đai. Muốn thoát nghèo, ta phải biết liên kết. Tôi đề xuất ba việc lớn: mở đường ra chợ huyện, trồng cây ăn quả thay cho ruộng bạc màu, và lập quỹ chung để ai khó khăn cũng được giúp đỡ.”

Cả sân rì rầm. Một bác nông dân giơ tay:
– “Mở đường thì tốt, nhưng tiền đâu ra? Trước giờ toàn chờ trên huyện cấp, đợi mòn mỏi vẫn chẳng có.”

Huy Cư mỉm cười:
– “Nếu chờ trên, ta sẽ chẳng bao giờ có. Tôi xin góp trước ba chỉ vàng mà cha mẹ để lại, coi như khởi đầu. Ai góp được sức thì góp sức, ai góp được tre, nứa thì góp tre, nứa. Đường không tự nhiên mà có, chúng ta phải tự làm.”

Lời nói ấy như ngọn lửa bén rơm. Người già, người trẻ bàn nhau góp công. Một cụ già chống gậy dõng dạc:
– “Cậu Cư đã bỏ vàng, lẽ nào chúng ta không bỏ công? Tôi già rồi, không cuốc xẻng được, nhưng vẫn trông được nồi cơm cho thợ làm đường.”

Tiếng hò reo vang khắp gốc đa, mở ra một không khí chưa từng có trong làng.

3. Con đường ra chợ

Những ngày sau đó, thôn Cửu Long rộn ràng như hội. Từ sáng tinh mơ, trai tráng vác cuốc xẻng, phụ nữ gánh đất, trẻ con nhặt đá. Cả làng như một đại công trường.

Có hôm trời mưa tầm tã, bùn đất lầy lội, nhưng không ai bỏ về. Họ che lá chuối, che manh áo cũ mà tiếp tục đào, xúc, san lấp. Mỗi nhát cuốc, mỗi giọt mồ hôi như khắc sâu niềm tin: con đường này là con đường của chính họ.

Một tháng sau, con đường dài gần ba cây số nối từ làng ra chợ huyện đã thành hình. Ngày khánh thành, cả thôn bày cỗ, giết gà, nấu cháo. Lũ trẻ con chạy nhảy trên con đường mới, miệng hát vang:
– “Đường làng ta rộng thênh thang, xe bò, xe ngựa đi qua chẳng sợ lầy…”

Người dân nhìn nhau, ánh mắt rạng rỡ. Họ hiểu: từ nay, nông sản sẽ không còn ứ đọng trong thôn, những bó mía, sọt bắp, rổ rau có thể theo xe bò ra tận chợ huyện.

4. Vết nứt từ bóng tối

Nhưng thành công của Huy Cư lại càng khiến những kẻ ganh ghét nổi giận. Trưởng thôn Vũ, dù mất chức, vẫn còn nhiều tay chân. Một đêm, bọn họ lén rải tin đồn rằng Huy Cư tham vàng, bỏ tiền làm đường để lấy tiếng rồi sẽ bóc lột dân làng.

Sáng ra, cả thôn xôn xao. Có người bán tín bán nghi, có kẻ còn công khai nói nặng lời.

Huy Cư không thanh minh. Anh chỉ lặng lẽ tiếp tục công việc, dẫn bà con lên đồi trồng cây ăn quả. Hằng ngày, anh cũng chia phần cơm ít ỏi của mình cho những hộ khó khăn hơn. Dần dần, những lời đồn nhạt đi, thay bằng sự chứng kiến tận mắt: một thôn trưởng trẻ ăn cơm độn khoai, làm lụng như dân thường.

Ngay cả vài tay thân cận của trưởng thôn Vũ cũng lặng lẽ bỏ về, xin tham gia cùng dân làng.

5. Vườn đồi xanh mướt

Mùa xuân năm sau, đồi phía Đông tràn ngập màu xanh của mít, nhãn, xoài, chuối. Người dân vừa trồng vừa học cách chăm sóc do Huy Cư mời cán bộ khuyến nông về hướng dẫn.

Có lần, một cơn gió lớn quật ngã cả hàng cây mới trồng. Dân làng hoang mang, có người muốn bỏ. Nhưng Huy Cư đứng giữa trời mưa, dõng dạc:
– “Đổ thì ta dựng lại. Cây đổ rồi còn mọc, người gục ngã rồi còn đứng dậy. Nếu bỏ cuộc, đời nào có trái ngọt cho con cháu?”

Lời anh như sấm nổ. Dân làng lại xắn tay dựng cây, buộc chặt bằng tre, bằng dây. Cả triền đồi sáng hôm sau lại thẳng hàng như chưa từng bão qua.

Ba năm sau, vườn đồi cho trái. Lần đầu tiên trong lịch sử, thôn Cửu Long có thể chở cả xe nhãn, xe xoài ra chợ huyện, bán lấy tiền mua sách vở, áo quần cho trẻ nhỏ.

6. Tình thương và trách nhiệm

Không chỉ lo cho dân, Huy Cư vẫn là người anh cả trong gia đình. Anh dạy các em học chữ, rèn chúng lao động, dạy chúng sống tử tế.

Một lần, thằng út bị sốt nặng, cả nhà cuống cuồng. Huy Cư vội bế em chạy hơn cây số ra trạm y tế. Mồ hôi ướt đẫm lưng áo, nhưng anh chỉ cầu mong em qua khỏi. May mắn thay, đứa bé được cứu. Nhìn nó ngủ yên, Huy Cư thở phào, đôi mắt đỏ hoe.

– “Anh vừa là cha, vừa là mẹ, vừa là thôn trưởng… Nhưng chừng nào còn thở, anh còn lo cho tụi bay.”

Câu nói ấy sau này được lũ em nhắc lại, như ngọn đuốc soi sáng cả đời chúng.

7. Làng Cửu Long đổi thay

Năm tháng trôi đi, thôn Cửu Long thay đổi đến khó tin. Từ ngôi làng nghèo nàn, giờ đã có đường, có vườn cây, có lớp học chữ. Trẻ con biết đọc, biết viết; người lớn biết tính toán mùa vụ. Những mái nhà tranh dột nát dần thay bằng ngói đỏ tươi.

Người dân từ làng bên kéo sang, xin học cách làm ăn. Cán bộ huyện về thăm, ngạc nhiên trước sự đổi thay, gọi Cửu Long là “làng kiểu mẫu”.

Giữa tất cả, Huy Cư vẫn giản dị, mặc áo nâu sờn, ăn cơm với cá khô. Anh không để ai quên rằng thành quả này là mồ hôi, là bàn tay của cả làng, không phải của riêng anh.

8. Lời kết – Con đường mới

Một buổi chiều, khi mặt trời đỏ rực nhuộm cánh đồng, Huy Cư đứng trên con đường làng mới trải đá. Bên cạnh anh là tám đứa em nay đã khôn lớn, kề vai nhau nhìn về phía chân trời.

Anh nói khẽ:
– “Ngày xưa, chúng ta sợ đói, sợ nghèo, sợ bóng tối. Nay chúng ta có đường, có chữ, có cây trái. Nhưng chặng đường phía trước còn dài, còn lắm thử thách. Hãy nhớ: chỉ cần nắm tay nhau, thì chẳng có gì khiến ta gục ngã.”

Gió đồng thổi mạnh, cuốn theo tiếng cười, tiếng nói, tiếng trâu bò về chuồng. Một làng quê yên bình, nhưng tràn đầy sức sống mới.

Và từ trong lòng thôn Cửu Long, một niềm tin cháy bỏng: chừng nào còn những người như Huy Cư, chừng đó còn hy vọng.