Hoa trong sóng nước

Hạ Lâm tỉnh dậy sau ba ngày vật vã giữa cơn sốt và những cơn ho dồn dập. Lần tỉnh dậy này khác hẳn mọi lần. Không còn là sự mệt mỏi, cam chịu, mà là một sự tỉnh táo lạ thường. Ánh mắt em nhìn quanh căn phòng quen thuộc với một cảm giác xa lạ, như thể lần đầu tiên em thực sự nhìn thấy nó. Những vết nứt trên tường, chiếc bàn gỗ mọt, khung cửa sổ nhỏ đón ánh nắng yếu ớt… tất cả đều mang một ý nghĩa mới. Chúng không còn là nơi trú ẩn, mà là nhà tù, là nơi giam hãm tuổi trẻ và khát vọng của em.

Lần tỉnh dậy này đã đánh thức thứ gì đó đã ngủ quên trong em từ rất lâu. Không, em sẽ không để mình “tàn lụi”. Em đã từng sống một kiếp nhọc nhằn, cam chịu, và giờ đây, khi cận kề cái chết, em mới thực sự hiểu: Tất cả sự hy sinh của em đều không đáng giá trong mắt mẹ, nó chỉ để làm giàu cho sự ích kỷ của người khác. Ngọn lửa nhỏ nhen nhóm từ cuối chương trước giờ đã bùng cháy, âm ỉ như lửa trong đá, chờ ngày bùng phát.

Đăng Thúy Lan bước vào nhìn thấy em ngồi đó. Bà vội vàng bước đến, đặt tay lên trán em, ánh mắt lóe lên vẻ vui mừng. "Đấy, con thấy chưa, uống thuốc lá của mẹ là khỏe ngay". Hạ Lâm không nói, chỉ khẽ ừ một tiếng.
Đặng Thúy Lan đứng dậy, bước ra ngoài, đến cửa còn quay lại:" Con khỏe rồi, mai lại đi làm nhé, các em con đang thiếu tiền đóng học." Hạ Lâm khẽ gật đầu, bà mới mãn nguyện đi ra. Còn mình cô ngồi trên giường, suy nghĩ một hồi lâu. Một kế hoạch khẽ sáng lên trong tâm trí.

Em không còn là đứa trẻ ngây thơ tin vào lời hứa “báo đáp” mơ hồ. Em cần một lối thoát cụ thể. Và em nghĩ ngay đến cô Hà, giáo viên chủ nhiệm cũ của em. Đó là người phụ nữ dịu dàng, từng thương Hạ Lâm vì sự thông minh, chăm chỉ và hoàn cảnh khó khăn. Cô đã nhiều lần xin cho em những suất học bổng nho nhỏ, dù sau này em phải nghỉ học, cô vẫn thỉnh thoảng hỏi thăm.

Nhân một buổi chiều mẹ em dắt hai đứa con nuôi đi chơi xa, Hạ Lâm đi đến nhà cô Hà. Con đường dường như dài hơn bao giờ hết. Nhìn thấy Hạ Lâm tiều tụy, xanh xao, cô Hà giật mình, vội vã đỡ em vào nhà.

“Trời ơi, cháu sao thành ra thế này?” Cô Hà hỏi, giọng đầy lo lắng.

Hạ Lâm không khóc, cũng không than vãn. Em kể lại mọi chuyện một cách bình tĩnh và mạch lạc, từ việc bị ép ký giấy nhận nuôi, những lời hứa hẹn đường mật, sự hy sinh thầm lặng, đến căn bệnh trầm trọng vì kiệt sức và sự bất công mà em phải chịu đựng. Cô Hà nghe, mắt đỏ dần, nắm chặt tay em.

“Cháu muốn thoát ra, thưa cô.” Hạ Lâm nói, giọng nhỏ nhưng rõ ràng, kiên quyết. “Cháu muốn đi học, muốn có một công việc tử tế, muốn tự quyết định cuộc đời mình. Cháu không thể sống như một cái bóng trong chính ngôi nhà của mình nữa.”

Cô Hà nhìn sâu vào đôi mắt đầy quyết tâm của cô học trò cũ, một sự thay đổi mà cô chưa từng thấy. Cô gật đầu.
“Cô sẽ giúp cháu. Thị trấn đang mở lớp dạy nghề cắt may và nấu ăn buổi tối. Cô sẽ xin cho cháu một suất. Cô cũng biết một vài chỗ cần người phụ việc nhẹ, có thể giới thiệu cho cháu. Nhưng trước hết, cháu phải khỏe lại đã.”

Sự giúp đỡ kịp thời của cô Hà như cơn mưa giữa sa mạc. Nó không chỉ cho Hạ Lâm một lối đi, mà còn cho em niềm tin rằng mình không đơn độc.

Trở về nhà, Hạ Lâm bắt đầu hành động một cách thầm lặng và kiên nhẫn. Em hiểu, để chống lại một người mẹ đã dày công xây dựng hình tượng “đạo đức” như mẹ em, em không thể vội vàng. Em cần bằng chứng, cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Chiếc điện thoại cũ kỹ mà mẹ em cho em dùng (chỉ để liên lạc khi cần sai vặt) trở thành công cụ đắc lực. Em bí mật ghi âm lại những cuộc tranh luận của mẹ với đại diện họ Trần về khoản tiền hỗ trợ nuôi dạy con cái.

Trong đó, mẹ em không còn giọng điệu từ bi, mà đầy tính toán, đòi hỏi số tiền cao hơn, và luôn miệng kể công về sự vất vả của mình.

Em cũng lén chụp lại vài tờ giấy ghi chép chi tiêu trong nhà, nơi mẹ em ghi rõ việc chi tiền cho hai đứa con nuôi ăn học, mua sắm, trong khi những khoản chi cho Hạ Lâm hầu như không có.

Quan trọng hơn, em bắt đầu ghi nhật ký. Không phải nhật ký của một cô gái mộng mơ, mà là một cuốn biên niên sử về sự bóc lột. Em ghi lại từng ngày làm việc, từng khoản tiền em kiếm được và bị mẹ lấy đi, những lời mẹ nói khi không có người ngoài, đặc biệt là những lần bà than thở về “gia tài” ít ỏi của mình và lo lắng cho tương lai của hai đứa con nuôi. Tất cả đều được em cất giấu cẩn thận tại nhà cô Hà.

Song song với đó, Hạ Lâm bắt đầu xây dựng mạng lưới quan hệ của riêng mình. Em chủ động làm quen với những người trẻ trong làng – chị Thảo thợ may, anh Tú mở quán nước nhỏ, và đặc biệt là anh Duy, một thanh niên làm việc cho một công ty vận tải ở thị trấn. Họ đều là những người năng động, thật thà, và rất nể phục Hạ Lâm vì sự chăm chỉ, thật thà và không bao giờ kêu ca của em.

Khi biết Hạ Lâm muốn học nghề và tìm việc, họ nhiệt tình giúp đỡ. Chị Thảo nhận em vào làm phụ việc nhẹ, trả công xứng đáng và dạy em những mũi kim đầu tiên. Anh Tú cho em mượn góc nhỏ trước quán để sau này bán hàng. Anh Duy thì hứa sẽ giúp em vận chuyển nguyên vật liệu, thậm chí còn hứa nếu em có giấy tờ cần ký kết, anh sẽ đứng ra làm người bảo lãnh. Sự tin tưởng và giúp đỡ của họ cho Hạ Lâm một chỗ dựa tinh thần vô giá, và quan trọng hơn, một sự độc lập nhất định về mặt pháp lý và xã hội.

Sức khỏe của Hạ Lâm dần hồi phục nhờ sự chăm sóc của cô Hà và những bữa ăn đầy đủ hơn mà em tự lo được từ đồng lương phụ việc. Em không còn là cô gái gầy gò, ốm yếu nữa. Ánh mắt em sáng hơn, bước chân vững chãi hơn.

Và rồi, bước đột phá đầu tiên đến. Với số tiền dành dụm được, cùng sự giúp đỡ của anh Tú và anh Duy, Hạ Lâm quyết định mở một gian hàng nhỏ bán đồ ăn sáng cho công nhân ở xưởng đóng tàu và những người qua lại. Em dậy từ lúc hai giờ sáng, chuẩn bị những xôi nóng, bánh mì, những ổ bánh mì thịt đơn giản nhưng sạch sẽ và ngon miệng. Nhờ tính tình thật thà, không bán đồ hư hỏng, lại thương những người lao động nghèo nên giá cả phải chăng, gian hàng nhỏ của em nhanh chóng thu hút khách.

Thu nhập từ gian hàng không lớn, nhưng ổn định. Lần đầu tiên trong đời, Hạ Lâm có một khoản tiền tự mình kiếm ra và tự mình quản lý. Cảm giác tự chủ ấy khiến em vui sướng khôn tả. Nó cho em thấy, em hoàn toàn có thể tự đứng trên đôi chân của mình.

Sự thay đổi của Hạ Lâm không thể giấu được. Mẹ em, Đặng Thúy Lan, bắt đầu nhận ra sự khác lạ. Đứa con gái mà bà từng nghĩ sẽ mãi cam chịu, gánh vác mọi việc, giờ đây dường như có một cuộc sống riêng. Bà thấy Hạ Lâm đi học buổi tối, thấy em giao du với những người bạn mới, và đặc biệt, thấy gian hàng nhỏ của em.

Lúc đầu, bà tỏ ra ngỡ ngàng. Rồi sự ngỡ ngàng nhanh chóng chuyển thành vui sướng. Bà không lo cho tương lai của Hạ Lâm, mà nghĩ rằng mình lại có thêm nguồn thu nhập nữa. Ánh mắt bà khi nhìn Hạ Lâm không còn là sự lạnh lùng, thờ ơ, mà bắt đầu ánh lên sự tính toán, đề phòng. Hạ Lâm chiều lòng bà, đưa bà thêm tiền, khiến bà mất cảnh giác. Cuộc chiến giành lấy tự do và quyền làm chủ cuộc đời mình của Hạ Lâm chỉ vừa mới bắt đầu.