Mẹ Vợ Không Phải Bảo Mẫu

Đêm xuống, căn nhà nhỏ chìm trong một sự tĩnh lặng nặng nề, chỉ bị phá vỡ bởi tiếng thở khò khè, đứt quãng của bà cụ Trần từ trong buồng ngủ. Lâm Thúy Anh ngồi bó gối trên chiếc ghế mây cũ kỹ trong góc bếp. Ánh đèn vàng hắt xuống khuôn mặt đầy những vết chân chim in hằn dấu ấn của thời gian và sự kiệt quệ. Mùi thuốc men, mùi hôi của chất thải cơ thể dường như đã thấm vào từng thớ vải, từng kẽ hở trong ngôi nhà, khiến bà ngột thở.

Sự câm lặng và bóng tối bao trùm khiến những ký ức ùa về như thác lũ. Bà nhắm mắt lại, thả mình trôi về quá khứ xa xôi...

Hình ảnh một cô gái trẻ Lâm Thúy Anh hai mươi mấy năm về trước hiện ra. Khi ấy, chồng bà - ba của Hạ Kiều - đột ngột qua đời vì tai nạn lao động, để lại hai mẹ con bơ vơ trong căn nhà tập thể cũ nát. Hạ Kiều khi ấy mới lên ba, đôi mắt tròn xoe ngơ ngác không hiểu vì sao ba mãi không về. Gánh nặng mưu sinh đè nặng lên đôi vai gầy của người đàn bà trẻ. Bà xin vào làm công nhân nhà máy dệt, ca sáng, ca chiều, rồi lại tranh thủ nhận hàng về may thuê vào ban đêm. Có những hôm mệt lả, vừa may vừa gật gù, kim đâm vào tay chảy máu, bà chỉ liếc qua rồi lại tiếp tục. Đồng lương ít ỏi, bà nhịn ăn, nhịn mặc, dành tất cả những gì tốt nhất cho con. Một miếng thịt, một quả trứng cũng để phần Hạ Kiều. Bà thường ôm con vào lòng, thì thầm: "Mẹ sẽ cố gắng, để sau này con không khổ như mẹ. Mong rằng khi mẹ già, con sẽ là chỗ dựa của mẹ." Đôi mắt non nớt của Hạ Kiều nhìn mẹ đầy tin tưởng. Niềm hy vọng về một tương lai "mẹ già con cũng" đã giúp bà vượt qua bao đêm dài mệt mỏi.

Rồi những ngày tháng Hạ Kiều đi học. Bà thức khuya dậy sớm, đạp xe đưa đón con trong mưa gió. Những lần con ốm, bà thức trắng đêm lo lắng, chạy vạy khắp nơi kiếm tiền mua thuốc. Đến khi Hạ Kiều thi đỗ đại học, niềm vui và tự hào khiến bà quên hết những nhọc nhằn. Bà càng cật lực làm việc, thậm chí đi làm thêm những công việc nặng nhọc để có tiền đóng học phí, mua sách vở cho con. Mỗi lần Hạ Kiều về thăm nhà, kể chuyện ở thành phố, khoe những điểm tốt, bà lại thầm nghĩ: "Khổ cực bao nhiêu cũng đáng. Mai này con có gia đình, mẹ sẽ được nhờ con."

Ký ức tươi đẹp ấy càng khiến hiện thực phũ phàng trở nên đau đớn gấp bội. Bà mở mắt, nhìn quanh căn bếp lờ mờ. Mùi hôi thối vẫn còn đó. Tiếng rên rỉ đều đều vẫn vang lên. Và tờ "lịch chăm sóc" vô cảm kia vẫn nằm đó, như một lời nhắc nhở chua chát về sự phản bội.

Bà nghĩ về Hạ Kiều của hiện tại. Không còn là cô bé ngây thơ ngày nào, mà là một người đàn bà tính toán, lạnh lùng. Nó dối trá để đưa mẹ về quê chồng. Nó tự ý chuyển mẹ chồng bệnh tật sang nhà mẹ đẻ mà không một lời hỏi ý. Nó soạn sẵn một bản "hướng dẫn sử dụng" cho mẹ như với một cỗ máy. Nó gọi điện chỉ để kiểm tra, ra lệnh, chứ không một lời quan tâm đến sức khỏe, tinh thần của mẹ. Thậm chí, nó còn coi mẹ là "gánh nặng".

Hai từ "gánh nặng" đó như lưỡi dao cứa sâu vào trái tim vốn đã nát tan của bà. Cả một đời hy sinh, chắt chiu, nhẫn nhục, bà chưa bao giờ nghĩ mình là gánh nặng của con. Ngược lại, con là động lực, là lý do để bà sống và phấn đấu. Nhưng giờ đây, chính đứa con ấy lại coi sự tồn tại của bà là phiền phức, là thứ cần được tận dụng đến giọt máu cuối cùng rồi vứt bỏ.

Một cơn đau quặn thắt trong lòng. Bà ôm ngực, thở gấp. Nước mắt không còn chảy thành dòng nữa, mà như đã cạn khô, để lại cảm giác xót xa, cháy bỏng. Sự tan vỡ của tình mẫu tử, thứ tình cảm mà bà coi là thiêng liêng và bền vững nhất, khiến bà rơi vào một cuộc khủng hoảng tinh thần trầm trọng. Bà cảm thấy bơ vơ, lạc lõng ngay chính trong ngôi nhà của mình. Tất cả những hy vọng, những kỷ niệm đẹp giờ đều trở nên giả dối, như một trò đùa ác độc của số phận.

Bà nhìn ra cửa sổ, màn đêm đen kịt, không một vì sao. Bà tự hỏi, mình đã sai ở đâu? Phải chăng vì quá thương con, quá bao bọc, khiến nó trở nên ích kỷ, vô tâm? Hay tại số phận trớ trêu, khiến đứa con duy nhất lại mang trái tim lạnh giá như băng?

Đêm đó, Lâm Thúy Anh không ngủ. Bà vật vờ như một cái xác không hồn. Bà làm các công việc trong "lịch trình" một cách máy móc: thay bỉm, cho ăn, vệ sinh... Mỗi lần chạm vào cơ thể bất động của bà cụ Trần, bà lại thấy mình thật tội nghiệp. Cả hai người đàn bà này, một già yếu bệnh tật, một cô đơn tủi phận, đều là nạn nhân của sự vô tâm từ thế hệ sau.

Sáng hôm sau, khi ánh nắng yếu ớt xuyên qua khung cửa, Lâm Thúy Anh nhìn mình trong tấm gương nhỏ. Một khuôn mặt hốc hác, đôi mắt thâm quầng, trống rỗng. Bà già đi trông thấy chỉ sau một đêm. Vết thương trong lòng quá lớn, khiến sức sống trong bà dường như đã cạn kiệt.

Bà biết mình không thể tiếp tục như thế này. Nhưng làm sao để thoát ra? Đuổi bà cụ Trần đi? Bà không đành lòng, dù sao bà cụ cũng vô tội. Đối chất với con gái? Có lẽ chỉ nhận thêm những lời biện minh, trách móc. Bỏ đi? Tuổi già sức yếu, bà có thể đi đâu?

Lâm Thúy Anh rơi vào bế tắc. Vết thương tình mẫu tử không chỉ gây đau đớn, mà còn khiến bà mất phương hướng, như một con thuyền giữa biển khơi không biết đâu là bến bờ. Bà nhìn lên bàn thờ chồng, khẽ thầm thì: "Mình ơi, em phải làm sao đây?" Nhưng chỉ có sự im lặng đáp lại.

Giọt nước mắt cuối cùng rơi xuống. Nó lặng lẽ, đắng ngắt. Đó là giọt nước mắt cho một tình yêu đã chết, cho một sự hy sinh trở thành vô nghĩa, và cho một tuổi già cô độc, đầy bất trắc đang chờ đợi phía trước.